Bursa’da depreme dirençli kent çalışmaları

Bursa Teknik Üniversitesi bünyesinde yer alan Deprem Mühendisliği Uygulama ve Araştırma Merkezi, “depreme dirençli kentler” oluşturmak için çalışmalarını sürdürüyor.

6 Şubat’ta yaşanan Kahramanmaraş merkezli depremlerde yaraların sarılması ve zemin ile yapı risk analizinin yapılması için pek çok proje üreten BTÜ’lü akademisyenler, Bursa’nın da depreme karşı direncini artırıcı çalışmalara imza atıyor.

Bu çerçevede Büyükşehir Belediyesi ile beraber Bursa’nın Zemin Sıvılaşma Haritasının çıkarılması çalışmalarına, Yıldırım ve Osmangazi ilçelerinde başlandı. Ortaya çıkacak harita ile Bursa’nın sıvılaşma açısından riski ortaya konacak. Bunun yanında yine BTÜ’lü akademisyenler, Büyükşehir Belediyesi tarafından Yıldırım, Osmangazi ve Nilüfer ilçelerinde yürütülen üstyapı hızlı taramalarına çalışmalarına da teknik destek sağlıyor.

Ayrıca İnşaat Mühendisliği Bölümü Öğretim Üyesi Doç. Dr. Eyübhan Avcı tarafından geliştirilen bor katkılı zemin enjeksiyon malzemesi ile zemin sıvılaşmasının önlenmesi planlanıyor.

Bursa’da alüvyon zemin riski

Bursa’da zemin açısından sıkıntılı bölgeler bulunduğunu kaydeden Eyübhan Avcı, özellikle Nilüfer, Osmangazi ve Yıldırım ilçelerinden geçen Bursa ovasının bulunduğu alanlar ile Gemlik ve Mudanya ilçelerinin sahile bakan kısımlarının alüvyon zeminlerden oluştuğunu kaydetti. Avcı, “Bu alanlarda zemin sıvılaşması riskine sahip olduğu ve yumuşak zemin özelliği gösteren alanların bulunduğu görülüyor. Özellikle bu alanlarda, 6 ve üstü büyüklükte depremlerde hasar oluşumunun büyük olacağı düşünülüyor. 1999 öncesi yapılar, alüvyon zemine oturan ve zemin iyileştirmesi yapılmamış olan yapılarda hasar oluşma riski büyük. Yıldırım, Osmangazi, İnegöl, Mudanya ve Gemlik ilçelerinde heyelan açısından riskli alanlar bulunuyor. Muhtemel bir depremde heyelan oluşumunun tetiklenme potansiyeli de bulunuyor” dedi.

Gemlik’te sıvılaşmaya karşı uygulama başlıyor

Zemin sıvılaşmasının önlenmesine yönelik uluslararası patentli bor katkılı zemin enjeksiyon malzemesinin kısa sürede Kurşunlu’da uygulanmaya başlayacağını kaydeden Avcı, “Bor katkılı zemin enjeksiyon malzemesi ile zemin sıvılaşmasının önlenmesi planlanıyor. Bu çerçevede Bursa Büyükşehir Belediyesi ile yaptığımız protokolle Gemlik’te ilk uygulamalara başlıyoruz. Şu an Kurşunlu sahil bölgesinde arazi çalışmalarında sondajlar tamamlandı, enjeksiyon malzemesinin ve ekipmanların sahaya nakil işlemi devam ediyor. Geliştirilen malzemenin ülkemizin tamamında uygulanması hedefleniyor” diye konuştu.

İlerleyen aşamalarda Bursa’nın geneli için detaylı zemin haritalarının çıkarılmasının planlandığını ifade eden Avcı, şunları kaydetti:

“Çıkarılan haritalarda sıvılaşma bölgeleri, yumuşak zemin özelliği gösteren bölgeler, heyelan için riskli olan bölgeler belirlenecek. Böylelikle deprem açısından müdahale edilmesi gerekli alanlar belirlenecek ve alınabilecek önlemler değerlendirilecek. Yapılacak bu çalışma, rezerv alanların belirlenmesi ve kentsel dönüşüm açısından da oldukça önemli.”

6 Şubat depremleri sonrasında Kahramanmaraş ve İskenderun’da çalışmalar yürüten BTÜ’lü akademisyenler, Hatay’ın İskenderun ilçesinin zemin sıvılaşma haritalarını çıkardı. Yürütücülüğünü Doç. Dr. Eyübhan Avcı’nın yaptığı bu çalışma, TÜBİTAK 1002C projesi çerçevesinde desteklendi. Yıkımın en fazla yaşandığı bölgelerden olan Kahramanmaraş merkezde de detaylı zemin araştırmaları yapıldı. Bu analizler sonucunda bazı bölgelerin zemin büyütme etkisine sahip olduğu belirlendi. Yeni yapılacak inşaatlarda zemin büyütme etkisini azaltacak zemin iyileştirme çözümleri geliştirildi.

Kahramanmaraş’ta heyelan riski araştırılıyor

Kahramanmaraş Boğaziçi bölgesinde detaylı zemin araştırmaları devam ediyor. Arazi ve laboratuvar deney sonuçları kullanılarak şev stabilitesi analizleri yapılıp sahanın heyelan riski değerlendirilecek. Alanın heyelan riskinin bulunduğunun belirlenmesi durumunda, heyelanın önlenmesine yönelik alınabilecek iyileştirme yöntemleri belirlenecek.

BTÜ deprem için hep sahada

BTÜ’nün deprem öncesi ve sonrası birçok proje ve çalışmaya imza attığını kaydeden BTÜ Rektörü Prof. Dr. Naci Çağlar, “6 Şubat depremlerinin olduğu ilk günden itibaren saha çalışmalarımızı bölgede başlattık ve hala sürdürüyoruz. Ortaya koyduğumuz haritalarla bölgenin güvenli bir şekilde yeniden inşa edilmesine katkı veriyoruz. Deprem açısından riskli konumda olan Bursa’da da iş birliklerimiz sürüyor. Zemin sıvılaşmasına karşı geliştirdiğimiz patentli malzememizin uygulaması için Bursa Büyükşehir Belediyesi ile protokole imza attık. Üniversitemiz, Japonya Uluslararası İşbirliği Ajansı ve Bursa Büyükşehir belediyesi ile beraber Bursa’nın depremselliği üzerine araştırmalarını yürütüyor. Akademisyenlerimiz ilgili komisyonlarda yer alarak bu konuda fark oluşturacak çalışmalara imza atıyor” dedi.